Vitiligo Nedir? Belirtileri ve Tedavi Yöntemleri
Vitiligo Nedir?
El ve yüz gibi açık renkli bölgelerde beyaz lekelerin oluşması, kahverengi lekelerin kaybolması ya da saçların beyazlaşması gibi belirtiler, vitiligo adı verilen bir cilt hastalığının belirtileri olabilir. Vitiligo, ciltte melanin üreten hücreler olan melanositlerin kaybı nedeniyle ortaya çıkan bir hastalıktır. Melanin, cilt rengini belirleyen pigmenttir ve cildin güneş ışığına maruz kalmasını engelleyen doğal bir koruma sağlar. Melanositlerin kaybı, ciltte beyaz lekelerin oluşmasına neden olur.
Vitiligo, dünya genelinde yaklaşık olarak %1 nüfusu etkileyen bir hastalıktır. Hastalık, genellikle 20-30 yaşları arasında ortaya çıkar, ancak her yaşta görülebilir. Vitiligonun nedeni tam olarak bilinmemekle birlikte, otoimmün bir hastalık olduğu düşünülmektedir. Bu, bağışıklık sisteminin yanlışlıkla kendi melanositlerini saldırması sonucu ortaya çıkabilir.
Belirtiler
Vitiligonun belirtileri, beyaz lekelerin ciltte belirmesiyle kendini gösterir. Bu lekeler, ciltte herhangi bir yerde ortaya çıkabilir, ancak en sık eller, yüz, dirsekler, dizler ve ayak bileklerinde görülür. Beyaz lekelerin kenarları keskindir ve renkleri cildin diğer bölgelerinden farklıdır. Vitiligolu kişilerin saçları, kaşları ve kirpikleri de beyazlaşabilir.
Tedavi Yöntemleri
Vitiligo tedavisi, ciltteki beyaz lekelerin görünümünü azaltmaya veya tamamen yok etmeye yöneliktir. Ancak, tedavi seçenekleri semptomların şiddetine ve yaygınlığına bağlı olarak farklılık gösterir. Bazı vitiligo tedavisi seçenekleri şunlardır:
- Topikal Tedaviler: Topikal tedaviler, vitiligolu bölgede melanin üretimini arttırmayı amaçlar. Bu tedaviler arasında steroid kremler, immünomodülatör kremler ve kalsineürin inhibitörleri yer alır. Steroid kremler, inflamasyonu azaltarak cildin melanin üretimini teşvik ederken immünomodülatör kremler, bağışıklık sistemini kontrol altına alarak melanositlerin hasarını azaltır. Kalsineürin inhibitörleri, hücre büyümesini engelleyerek cildin renk eşitsizliklerini gidermesine yardımcı olur.
-
Işık Tedavisi: Işık terapisi, UV ışınlarının vitiligolu bölgeye uygulanmasıyla melanin üretimini arttırmayı hedefler. Bu tedavi, ultraviyole B (UVB) ve psoralen artı UV ışınları (PUVA) olmak üzere iki farklı şekilde uygulanabilir. UVB ışınları, vitiligolu bölgenin güneş ışınlarına maruz kalmasını taklit ederek cildin melanin üretimini arttırırken PUVA tedavisi, özel bir ışık kaynağı ve psoralen adı verilen bir ilaç kullanarak melanin üretimini arttırır.
-
Cilt Nakli: Vitiligonun ilerlemesi durdurulduktan sonra, cilt nakli de bir seçenek olabilir. Bu işlemde, sağlıklı cilt bölgelerinden alınan deri greftleri, beyaz lekelerin üzerine yerleştirilir. Bu yöntem, sınırlı alanlarda etkili olabilir, ancak uygulama süreci oldukça uzundur ve riskleri vardır.
-
Kozmetik Kamuflaj: Kozmetik kamuflaj, vitiligolu bölgeyi kapatan ve cildin rengini eşitleyen özel makyaj malzemeleri kullanarak uygulanabilir. Bu yöntem, vitiligolu kişilerin günlük yaşamlarında kullanabilecekleri basit bir seçenektir.
Vitiligo Hastalığında Dikkat Edilmesi Gerekenler
Vitiligo olan kişiler, ciltlerinin güneş ışığına daha duyarlı olduğu için güneşten korunmak için bazı önlemler almalıdır. Bu önlemler şunları içerir:
Güneş kremi kullanmak: Vitiligo olan kişiler, güneş kremi kullanarak ciltlerini UV ışınlarına karşı korumaları önerilir. En az 30 SPF faktörlü bir güneş kremi kullanılması önerilir.
- Giyim: Vitiligolu bölgelerin özellikle yaz aylarında güneşe maruz kalmaması için şapka, gözlük, uzun kollu giysiler gibi koruyucu giysiler giyilebilir.
- Gölgelik alanlarda kalmak: Özellikle öğle saatlerinde güneşin en yüksek olduğu saatlerde gölgelik alanlarda kalınması önerilir.
- Kendi kendine bronzlaşma ürünleri: Kendi kendine bronzlaşma ürünleri, vitiligolu bölgeleri kapatmak için güneşe maruz kalmadan bir seçenek olabilir.
Sonuç
Vitiligo, melanositlerin kaybı nedeniyle ciltte beyaz lekelerin oluştuğu bir cilt hastalığıdır. Genellikle estetik sorunlara neden olsa da tamamen zararsızdır. Vitiligo tedavisi, beyaz lekelerin görünümünü azaltmaya veya tamamen yok etmeye yöneliktir. Güneş ışığına maruz kalma riskini en aza indirmek için, vitiligolu kişiler güneş kremi kullanmalı, koruyucu giysiler giymeli ve gölgelik alanlarda kalmalıdır. Bu tedbirler, vitiligo semptomlarının kontrol altına alınmasına yardımcı olabilir.
