Doğru Uygulamayla Konfor Mümkün
Stoma, sindirim ya da boşaltım sisteminin bir bölümünün karın duvarına cerrahi olarak açılmasıyla oluşturulan bir geçiş yoludur. Bu açıklıktan gelen dışkı veya idrar, özel olarak tasarlanmış stoma torbası ile dışarı alınır. Günlük yaşamın bir parçası haline gelen bu torbaların düzenli aralıklarla hijyenik ve doğru biçimde değiştirilmesi, enfeksiyonları önlemek ve konforu artırmak açısından hayati öneme sahiptir.
Bu rehber, stoma torbası değişimi konusunda bilgi eksikliği yaşayan bireyler, hasta yakınları ve bakım verenler için detaylı, adım adım ve uygulamaya yönelik bilgiler sunar.
Stoma Torbası Nedir ve Neden Değiştirilmelidir?
Stoma torbası, vücut dışına yönlendirilen dışkı ya da idrarı toplamak amacıyla kullanılan, tek veya çift parçalı olarak tasarlanmış medikal bir üründür. Vücuda yapışan kısmı sayesinde stoma çevresine sabitlenir.
Neden Düzenli Değişim Gereklidir?
-
Cilt sağlığını korumak
-
Sızıntı ve kötü kokuyu önlemek
-
Torbanın doluluk oranını kontrol etmek
-
Enfeksiyon ve tahrişi engellemek
-
Stoma çevresinde tahriş veya kızarıklığı fark etmek
Not: Her bireyin stoma tipi, cilt hassasiyeti ve dışkı kıvamı farklıdır. Değişim sıklığı bireysel olarak belirlenmelidir.
Stoma Torbası Ne Sıklıkla Değiştirilmeli?
| Torba Tipi | Değişim Sıklığı |
|---|---|
| Tek parça torba | Günde 1 kez veya 1,5 günde bir |
| Çift parça sistem (sadece torba) | 1–3 günde bir |
| Taban plaka (çift parça sistemi) | 3–5 günde bir |
İpucu: Stoma çevresinde sızıntı, kötü koku ya da kaşıntı hissediyorsanız torbanız erken değiştirilmelidir.
Torba Değişimi İçin Gerekli Malzemeler
-
Yeni stoma torbası (uygun boyda kesilmiş açıklık)
-
Yapışkanlı taban plaka (çift parçalı sistemlerde)
-
Eldiven
-
Ilık su ve yumuşak bez
-
Atık torbası
-
Cilt bariyer spreyi veya kremi
-
Gerekirse stoma ölçüm şablonu ve makas
-
Kurulama kağıdı veya havlu
-
Cilt koruyucu halka veya pasta (gerekiyorsa)
Stoma Torbası Değişimi: Adım Adım Uygulama Rehberi
Aşağıdaki uygulama sırasına sadık kalınarak yapılan değişim hem hijyen hem de konfor açısından olumlu sonuçlar verecektir.
1. Hazırlık Ortamı
-
Temiz, aydınlık ve mümkünse iyi havalandırılmış bir alan seçin
-
Ellerinizi sabunla yıkayıp kurulayın
-
Eldiven giyin
2. Eski Torbanın Çıkarılması
-
Torbayı alt kısımdan başlayarak yavaşça çıkarın
-
Ciltle temas eden yapışkan bölümü zorlamadan ayırın
-
Eski torbayı sızdırmaz atık poşetine yerleştirin
-
Stoma ve çevresini gözlemleyin (renk, kanama, sızıntı)
3. Cildin Temizlenmesi
-
Ilık su ve yumuşak bez ile nazikçe temizleyin
-
Sabun veya alkol bazlı ürün kullanmayın
-
Cilt tamamen kuruyana kadar bekleyin veya kağıt havluyla kurulayın
Uyarı: Ciltte kızarıklık, döküntü ya da kabuklanma varsa sağlık personeline başvurulmalıdır.
4. Cilt Koruma ve Hazırlık
-
Cilt bariyer spreyi veya kremi uygulayın
-
Gerekirse koruyucu halka veya sızıntı önleyici pasta kullanın
-
Kurumasını bekleyin (genellikle 30–60 saniye)
5. Yeni Torbanın Yerleştirilmesi
a) Tek Parçalı Sistem
-
Açıklığın stoma boyutuna uygun olduğundan emin olun
-
Yapışkan yüzeyi stoma çevresine dikkatlice yerleştirin
-
Kırışıklık veya boşluk kalmadığından emin olun
b) Çift Parçalı Sistem
-
Taban plakayı dikkatlice yapıştırın
-
Üzerine torbayı tık sesi duyana kadar sabitleyin
-
Çevresini kontrol edin, yapışma tam mı?
6. Son Kontroller ve Temizlik
-
Torbanın alt kısmı kapalı mı?
-
Cilt ve torba arasında hava kabarcığı var mı?
-
Malzemeleri hijyenik şekilde atın
-
Ellerinizi tekrar yıkayın
Dikkat Edilmesi Gerekenler
-
Stoma çapı ilk haftalarda değişebilir → Düzenli ölçüm yapın
-
Sıcak banyo veya duş sonrası torba değişimi önerilir → Cilt yumuşar
-
Gece yatmadan önce değişim önerilmez → Yeni torbanın sızdırmazlığı denenmemiş olur
-
Torbanız dolmadan değiştirmek daha az cilt irritasyonu yaratır
Bilinçli Uygulama, Güvenli Günlük Yaşam Demektir
Stoma torbası değişimi, düzenli ve dikkatli yapıldığında yalnızca bir bakım süreci değil, bireyin yaşam kalitesini doğrudan etkileyen bir sağlık rutini hâline gelir. Korkulacak bir işlem değildir; doğru bilgi, biraz pratik ve uygun malzeme ile oldukça konforlu bir süreçtir.
Unutmayın:
Torbanızı değiştirmek, yaşamınızı yeniden güvenle şekillendirmektir. Doğru bakım = Sağlıklı yaşam.
