Erişilebilir mimarinin amacı bireyin önüne çıkan tüm engelleri kaldırmak ve daha refah bir ortam içerisinde ona tüm hayatını erişilebilir kılmaktır.

Evrensel olarak neredeyse tüm yapılar genel geçer mimari yasalarından faydalanmakta ve dünya üzerindeki tüm insanların farklı ihtiyaçları göz önüne alındığında %5’inin ihtiyaçlarını karşılamakta yetersiz kalmaktadır. 

Erişilebilir mimari esaslarındaki ihtiyaç sahibi topluluklar arasında aşağıdaki gruplar sayılabilir:

Engelli; Doğuştan veya sonradan herhangi bir kaza veya hastalık sonucu bedensel, zihinsel, ruhsal, duygusal ve sosyal yeteneklerinin bir veya birden fazlasını çeşitli derecelerde kaybetmesi durumudur.

• ortopedik engelli
• görme engelli
• işitme/konuşma engelli
• zihinsel engelli

İlk bakışta gruplara dahil edemeyeceğiniz ama bu grupların içerisinde yer alan; bebekler, yaşlılar, obezler, hamileler veya belirli bir süre yaşanan kısa zamanlı sakatlanmalar vb. gibi çoğaltabileceğimiz örnekler de mevcuttur.
Şu anda sağlıklı olduğumuz düşüncesiyle hayatımızın bundan sonraki zamanda ya da belli bir zaman diliminde, bu toplulukların içerisinde olamayacağımızın veya yakınımızdan birinin olmayacağının hiçbir garantisi yoktur. Özetle erişilebilir mimariden bahsettiğimizde verilerde geçen %5 oranı düşük gözükse de her birimiz için karşılaşılması olası bir ihtimaldir.

Erişilebilir mimari hakkında yapılmış araştırmalar sonucu ortaya çıkan verilerin ışığında mimari standartların yanında erişilebilir standartların da uygulanması ile çok daha büyük bir çoğunluğun ihtiyacının karşılanacağını görüyoruz. Bu standartlara ve tasarım kriterlerine örnek olarak; koridor genişlikleri, kapı yaklaşım mesafeleri, montaj ve ekipmanlar yükseklikleri, merdiven mht yüksekliği, uygun meyilde düzenlenmiş rampalar, imkanlar doğrultusunda yatay ve dikey asansörler, dokunaçlar, korkuluklar, ışık ve ses sensörleri, hasar ve risk oluşturacak mimari öğe ve şekillerin bu kriterler göre belirlenip uygulanması sayılabilir.

Ortopedik özürlüler için erişilebilirlik aşağıdaki unsurları kapsayabilir:

• Çarpma ve darbeler için sivri, keskin kenar köşe pahları
• Sıhhi tesisatın ve elektrik tesisatının daha alçak konumlandırılması
• Düşük merdiven mht, rampa veya asansör kullanımı
• Yürüme akslarında dayanak oluşturabilecek küpeşteler
• Kapı açılış yönleri ve yaklaşma mesafeleri
• Mobilya ve tefrişin komşu mesafeleri
• Varsa tekerlekli sandalyeye uygunluk
• Eşiklerin kaldırılması
• Acil butonları ve belli aralıklarla telefon alt yapısı vb.

Ayrıca;

• Zihinsel özürlüler için; riskli her türlü elemanın ortadan kaldırılması ve tamponlar oluşturulması,
• Görme özürlüler için; ses sensörleri, yürüme yolu yönlendiriciler, etki-tepki mekanizmalı uyarıcılar, mekân tanıtımı ve demosu,
• İşitme-konuşma özürlüler için; ışıklı ve uyarıcı işaretçiler kullanımı örnekler arasında sayılabilir